علت ریزش ریش در مردان (درمان‌ خانگی ریزش ریش و سبیل)

ریزش ریش در آقایان

ریزش ریش در آقایان زمانی رخ می‌دهد که موهای صورت به طور ناگهانی یا تدریجی دچار کم‌پشتی یا طاسی در نواحی خاصی شوند. این مشکل ممکن است به دلایلی مانند استرس، مشکلات هورمونی، بیماری‌های پوستی یا حتی عوامل ژنتیکی ایجاد شود. در بسیاری از موارد، ریزش ریش به‌ صورت لکه‌ای یا سکه‌ای بروز می‌کند و ظاهر نامتقارنی به چهره می‌دهد. تشخیص دقیق علت، اولین قدم برای انتخاب روش درمان مناسب و بازگرداندن رشد طبیعی ریش است. یکی از راه‌های درمان آن، کاشت ریش و سبیل است.

ریزش ریش طبیعی

ریزش ریش در بسیاری از موارد بخشی طبیعی از چرخه رشد مو است و جای نگرانی ندارد. موهای صورت نیز مانند موهای سر وارد مراحل رشد، استراحت و ریزش می‌شوند. در پایان هر چرخه، موهای قدیمی می‌ریزند تا فضا برای رشد تارهای جدید فراهم شود. دیدن چند تار مو روی برس یا هنگام اصلاح امری کاملاً معمول است و تا زمانی که ریزش گسترده یا ناگهانی نباشد، نشانه‌ای از مشکل جدی تلقی نمی‌شود.

ریزش ریش غیرطبیعی

ریزش ریش زمانی غیرطبیعی تلقی می‌شود که به‌ صورت لکه‌ای یا گسترده ظاهر شود و با الگوی همیشگی تفاوت داشته باشد. در این شرایط، ممکن است علت ریزش مو در ناحیه ریش به مشکلاتی مانند اختلالات هورمونی، ضعف سیستم ایمنی یا حتی عوامل ژنتیکی مربوط باشد. اگر در ناحیه ریش، طاسی نقطه‌ای یا نازک شدن شدید موها مشاهده شود، لازم است موضوع جدی گرفته شده و برای بررسی دقیق‌تر به پزشک متخصص مراجعه شود.

ریزش سکه ای ریش

دلایل ریزش ریش

ریزش ریش می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد و تشخیص دقیق آن نقش مهمی در انتخاب روش درمان دارد. برخی از این دلایل به مشکلات داخلی بدن مربوط می‌شوند و برخی دیگر به سبک زندگی و مراقبت‌های نادرست از ریش. در ادامه مهم‌ترین دلایل ریزش ریش را بررسی می‌کنیم:

کاهش هورمون ‌های مردانه (تستوسترون و DHT)

هورمون‌های آندروژنی، مخصوصا تستوسترون و  DHT، در رشد و ضخامت موهای صورت نقش کلیدی دارند. کاهش سطح این هورمون‌ها می‌تواند باعث نازک شدن یا ریزش ریش شود. در افرادی که به‌ طور طبیعی ریش پرپشتی دارند، افت ناگهانی این هورمون‌ها می‌تواند منجر به کاهش رشد موهای صورت شود. این اختلال معمولاً نیاز به بررسی تخصصی و درمان هورمونی دارد.

کمبود ریزمغذی‌ ها و رژیم غذایی ضعیف

کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند بیوتین، ویتامین  D، ویتامین  A، روی، منیزیم و کلسیم می‌تواند عملکرد طبیعی فولیکول‌های مو را مختل کند. رژیم‌های غذایی سخت و محدود نیز انرژی مورد نیاز بدن برای حفظ سلامت موها را کاهش می‌دهند. تغذیه مناسب و استفاده از مکمل‌های استاندارد می‌تواند در جلوگیری از ریزش ریش مؤثر باشد.

استرس مزمن و طولانی ‌مدت

استرس زیاد باعث افزایش ترشح هورمون کورتیزول می‌شود. این هورمون در عملکرد فولیکول‌های مو اختلال ایجاد می‌کند، فاز رشد مو را کوتاه می‌کند و موها را زودتر وارد فاز ریزش می‌نماید. همچنین کورتیزول می‌تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد و گیرنده‌های هورمونی را سرکوب کند که در نهایت منجر به ریزش ریش می‌شود.

آلوپسی آره ‌آتا و آلوپسی باربا

این نوع ریزش که به “ریزش سکه‌ای” معروف است، نوعی بیماری خودایمنی محسوب می‌شود. در این وضعیت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه فولیکول‌های مو را هدف قرار می‌دهد و باعث ایجاد نواحی طاس گرد در ریش می‌شود. این بیماری می‌تواند دوره‌ای یا مزمن باشد و درمان آن معمولاً نیازمند پیگیری تخصصی است.

آیا کاشت ابرو در بیماران آلوپسی ممکن است؟

عوامل ژنتیکی

در برخی موارد، ریزش ریش ناشی از وراثت است. افرادی که سابقه خانوادگی طاسی یا آلوپسی دارند، بیشتر در معرض این مشکل قرار می‌گیرند. اگر ریزش ریش بدون هیچ علت ظاهری شروع شود و الگوی آن مشابه اطرافیان باشد، احتمال نقش ژنتیک بالاست.

بیماری ‌های داخلی و اختلالات هورمونی

بیماری‌هایی مانند اختلالات تیروئید، دیابت یا سایر بیماری‌های خودایمنی می‌توانند باعث ریزش ریش شوند. این مشکلات معمولاً با علائم دیگری همراه هستند و برای تشخیص نیاز به آزمایش و بررسی تخصصی دارند. درمان بیماری زمینه‌ای، اغلب باعث توقف یا کاهش ریزش می‌شود.

انواع آلوپسی

آلوپسی یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و باعث ریزش مو در بخش‌های مختلف بدن می‌شود. این بیماری انواع مختلفی دارد که شدت و الگوی ریزش مو در هر نوع متفاوت است. شناخت دقیق نوع آلوپسی، کلید انتخاب روش درمان مناسب محسوب می‌شود.

آلوپسی توتالیس

این نوع از آلوپسی منجر به ریزش کامل موهای سر می‌شود. در بسیاری از موارد، بیماری ابتدا با لکه‌های کوچک آغاز شده و به ‌تدریج کل سر را دربرمی‌گیرد. گاهی اوقات، ناخن‌ها نیز درگیر می‌شوند و شکننده و زبر می‌شوند. آلوپسی توتالیس نسبت به نوع سکه‌ای شدیدتر است و درمان آن معمولاً پیچیده‌تر خواهد بود.

آلوپسی یونیورسالیس (سراسری)

توجه کنید آلوپسی یونیورسالیس شدیدترین و نادرترین نوع آلوپسی است که تمام موهای بدن، از جمله سر، ابرو، مژه، صورت، دست، پا و حتی موهای شرمگاهی را درگیر می‌کند. در این نوع، بدن کاملاً فاقد مو می‌شود. علت اصلی آن اختلال شدید در سیستم ایمنی بوده و درمان آن اغلب دشوار و طولانی‌مدت است.

آلوپسی آره‌ آتا منتشر

در این نوع آلوپسی، برخلاف مدل‌های سکه‌ای، موهای سر به ‌صورت پراکنده و ناگهانی نازک می‌شوند. ظاهر این ریزش شباهت زیادی به الگوی طاسی مردانه یا ریزش مو ناشی از استرس دارد، بنابراین تشخیص آن به بررسی تخصصی نیاز دارد. این نوع اغلب با ریزش شدید ولی پخش‌شده همراه است.

آلوپسی اوفیازیس

در این مدل نادر از آلوپسی، ریزش مو در نواحی حاشیه‌ای سر اتفاق می‌افتد؛ به ‌طوری‌ که موهای اطراف سر، پشت گوش و ناحیه پس‌سری به‌صورت نواری دچار ریزش می‌شوند. آلوپسی اوفیازیس معمولاً مقاوم‌تر به درمان است و شاید روند بهبودی کندتری داشته باشد.

آلوپسی بار با (ریش)

این نوع از آلوپسی مخصوص ناحیه صورت است و با لکه‌های طاسی گرد در ریش ظاهر می‌شود. ممکن است محدود به یک ناحیه باقی بماند یا با پیشرفت بیماری، تمام ناحیه ریش را درگیر کند. در برخی موارد، آلوپسی باربا بخشی از آلوپسی یونیورسالیس است و باید با بررسی‌های دقیق تشخیص داده شود.

تشخیص ریزش ریش و سبیل

جلوگیری از ریزش ریش

برای جلوگیری از ریزش ریش، شناخت علت اصلی آن اولین و مهم‌ترین گام است. گرچه برخی عوامل مانند ژنتیک یا افزایش سن قابل کنترل نیستند، اما با مدیریت سبک زندگی می‌توان از ریزش زودرس پیشگیری کرد. کاهش استرس، تغذیه مناسب و پرهیز از عادت‌های مضر نقش مهمی در سلامت ریش دارند. استفاده منظم و متعادل از روغن‌های ریش نیز می‌تواند به حفظ رطوبت و تقویت فولیکول‌ها کمک کند. همچنین، زیاده‌روی در محصولات آرایشی ممکن است به پوست و ریش آسیب بزند، بنابراین مراقبت ملایم اما مداوم توصیه می‌شود.

درمان ریزش ریش و سبیل

ریزش ریش و سبیل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از اختلالات هورمونی و مشکلات خودایمنی گرفته تا کمبود تغذیه یا استرس. برای درمان مؤثر این مشکل، ابتدا باید علت دقیق آن شناسایی شود. درمان‌ها معمولاً به دو دسته کلی خانگی و پزشکی تقسیم می‌شوند.

درمان‌ خانگی ریزش ریش و سبیل

البته درمان‌های خانگی بیشتر با هدف تقویت فولیکول‌ها و بهبود شرایط رشد موهای صورت انجام می‌شوند و برای موارد خفیف یا تکمیلی مناسب هستند.

• ماساژ منظم صورت: ماساژ ملایم پوست صورت با نوک انگشتان می‌تواند جریان خون را افزایش داده و اکسیژن بیشتری به فولیکول‌های مو برساند که به رشد مجدد کمک می‌کند.
• رژیم غذایی متعادل: مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌های گروه  B، آهن، زینک و پروتئین می‌تواند سلامت فولیکول‌های مو را تقویت کرده و از ریزش جلوگیری کند.
• استفاده از روغن‌های طبیعی: روغن‌هایی مثل روغن کرچک، نارگیل، رزماری و بادام تلخ می‌توانند با خاصیت ضدالتهابی و مغذی خود به تقویت موهای صورت کمک کنند.
• درمان‌های گیاهی و سنتی: مواد طبیعی مانند آب سیر، پیاز، آلوئه‌ورا و سرکه سیب در طب سنتی برای تحریک رشد مو و تقویت ریشه‌ها کاربرد دارند.
• مکمل‌های غذایی: مکمل‌هایی مانند بیوتین، ویتامین  D، جینسینگ و نخل اره‌ای می‌توانند به تقویت ریشه مو کمک کرده و رشد ریش را بهبود بخشند.

درمان‌های پزشکی برای ریزش ریش و سبیل

در صورت ریزش شدید، لکه‌ای یا مداوم، روش‌های پزشکی با هدف مهار التهاب، تحریک رشد مجدد مو و کنترل عوامل زمینه‌ای توصیه می‌شوند.

• ایمونوتراپی موضعی: در این روش، مواد شیمیایی خاصی برای تحریک پاسخ ایمنی کنترل‌شده روی پوست نواحی طاس استفاده می‌شود تا رشد مو از سر گرفته شود.
• تزریق استروئید: در ریزش‌های تکه‌ای و خفیف، تزریق استروئید به ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند رشد مو را تحریک کند، هرچند مانع از ریزش جدید نمی‌شود.
• داروهای خوراکی سرکوب‌کننده ایمنی: داروهایی مثل متوترکسات یا سیکلوسپورین در موارد شدید برای مهار سیستم ایمنی تجویز می‌شوند، اما به دلیل عوارض جانبی باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.
• کاشت ریش: در این روش از تکنیک FUE یا FUT برای انتقال گرافت‌های مو از سر به ناحیه ریش استفاده می‌شود. نتایج آن طبیعی، ماندگار و قابل پیش‌بینی است.
• درمان با پی‌ آر‌ پی  (PRP): در این روش، پلاسمای غنی از پلاکت از خون خود فرد استخراج شده و به ناحیه ریش تزریق می‌شود تا فولیکول‌های خفته تحریک شوند.
• مزوتراپی: با تزریق کوکتل‌های مغذی مزوتراپی ریش و سبیل که شامل ویتامین‌ها، اسیدهای آمینه و مواد معدنی است، رشد موهای ریش تحریک شده و فولیکول‌ها تقویت می‌شوند.

بیشتر بدانید!

تاثیر تغذیه بر سلامت ریش و سبیل

تغذیه نقش مهمی در سلامت ریش و سبیل دارد و رژیم غذایی ناسالم می‌تواند به ریزش یا نازک شدن موهای صورت منجر شود. مصرف زیاد قند، غذاهای فرآوری‌شده و الکل ممکن است باعث افزایش التهاب در پوست شده و عملکرد فولیکول‌های مو را مختل کند. در مقابل، رژیم غذایی غنی از سبزیجات تازه، پروتئین‌های سالم، غلات کامل و اسیدهای چرب مفید مانند امگا ۳، به تقویت رشد ریش و حفظ سلامت پوست زیر آن کمک می‌کند.

سوالات متداول ریزش ریش

کلام آخر

ریزش ریش می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که از عوامل ژنتیکی و هورمونی گرفته تا سبک زندگی، تغذیه و بیماری‌های خودایمنی را شامل می‌شود. شناسایی دقیق علت ریزش، مهم‌ترین گام برای انتخاب روش درمانی مناسب است. اگر با ریزش موی غیرعادی در ناحیه ریش مواجه هستید، بهتر است موضوع را جدی بگیرید و با مراجعه به متخصص پوست و مو، مسیر درستی برای درمان و بازگشت سلامت ریش خود انتخاب کنید.